javascript:void(0)

Subscribe

Post Feed (RSS)

Powered By

Skin Design:
Free Blogger Skins

Powered by Blogger

Monday, December 22, 2008

Krismas hin on Tuhkai u tih


By : Stephen Thang

Diklai han ah thlangbol bro nawh la a pung angla pokna khaw bro nawh la zahawh. Kum rook December thla pha veng awmngaih tangkiik on Bawipa Jesu thangna khawhin te ana ym u. Diklai thlawnkung Bawi thangna khawhin te ym hamla awm pai. Tede, khatsut lawng atah Krismas hin he awlpui betla a pok u tih khatsut lawng atah awlpui nawh la a pokna a awm dawngah adang kah angla tyngsak hamla ka ngaih.

Krismas Kawnghu a tawi tyngsakna:
Nova lawng ca pathum a cuun tih Shem, Ham on Japhet a mingna. Ha lawng Kusa a cuun, Kusa lawng Nimrod a cuun. Tekah Nirod tah diklai han ah thara thlaang, Pathen haai-ah tha ka ra sakaap thlaang la awm (Gen. 10:1-9). Himrod he thara thlaang la a awm dawngah khawpui pareet a uk tih Babel tila miing asak. Babel kalawng Babilon tite va awm. Babel tah prautyk la calna ti ngaihna ni. Te kah Babel khawpui aka synkung kah thangpawmna lungbui te Bawipa lawng a ngaih nawh dawngah Babel imsaang te a phe pe. Te veng kalawng dilai dawngah awlcawm awlcee pekbouna te awm (Gen. 11:1-9).

Nimrod te tetih angla tharana on ah a betoot dawngah a ram khui kah thlangping lawngah Pathen angla a bawk u. A patawng hang tih a dyk tawm veng hetihla awl a yyn. Kai ka dyk atah khawmik khui la ka kuun selang khaw ka sa ai, te dawngah khawmik te bawk uh atina. Amah dyk hu atah a pilnamthli boih lawng khawmik te a bawk u. Tih a dyk hu can a div cong atah a zu Samiram te a bung ry. A cuun ham koi ca te huhsit la a awmna nawh hamla titih hetihla khaw a khan. A peeng a raam khui kah bawi maangthli boih a khy tih sengpahrang im haai-ah belphaithli a khyhsak. Te kah belphaithli dawngah sui, tangka on lungvar phu tlouthli a mah pok a awm atah he kah ka cuun ham koi camaw he khawmik kah ca la awm ai tila awl a khyh.

Pilnam rangpui lawng khawmik dawngah khaw aka sa Nimrod kah cap ate lamtoom on belphaithli te khaw a zin thlan veng talawng ah boih a tloong u. Nimrod zu Samiram lawng a laipaithli te khawzin ah a hyp la a tuih tih sui, tangka on lungvar phu tlouthli te talawng ah belphai dawng a khyhsak. A vyn myncang khaw a thaih venga atah belphai dawng kah sui, tangka on lungvar phu tlouthli te rangpui lawng a huh u. A kawpok calla a raisak u tih sengpahrang nu kah a ca he khawmik kah a ca ni tila rampum ah a phawngsak. Camaw te December ni 25 hin ah a cuun, tih Tamut tila ming a sak. (Ezek. 8:14). Tamut te a roong hang atah ana pa Nimrod zyng ah Sengpahrang a bi. Tamut a dyk hu atah kum rook December thla ni 25 hin te Tamut kah thang hin ym poi a sai u popa.

Te cong Rawm ukna ty (AD 312) a pha veng Rawm ukkung bawi Kunstantin tah raltuk a ceh hinat ah vaan ben ah vailam tung a huh. He raltukna ah ka taa atah Kricathli kah Pathen ka bawk ai tila awl a kam. A awlkam angla raal a taa tih te veng kalawng Tamut sengpahrang kah thang hin ymna poi December ni (25) hint e Bawipa Jesu thangna hin la a thaw pe. Te hin kalawng tihin to Kri thlangbol a kuum ngai lawng December ni 25 hin te Jesu thang hin la po ana hawna u.

Adang kah pokna he kop byh lah sih:
Bethlehem khaw vaitaw im ah cuun ham ni, thla sop on caming cuun tih, (Luka 2:6) tila Baibul lawng a thui. Meri he thla sop la ca a cuun tite ming u. Dilai dawng thlangcuih mingthangthli kah tel Encyclopedia Britanica Cabu dawng “huta khat lawng ca a cuun veng huta atah hin 266-267 law tih, tawngpa atah hin 270-271 law” tila a thui. Te dawngah cuun hin 270 tihnawh atah 271 hin te a hula kop teekawi pum a kym hin te ming u.

Juda Calendar teena ah Bawi Jesu thangna kum tah 3759 lum, roshhashana, Tirhi ni (1) hin la awm. Juda Calendar 3759 lum te ningmi kah Calendar ah 3 BC la awm. Roshhashana tah Rengsara tum poi (Yom Teruah) la awm. Juda Calendar kah Tirhi ni (1) hin te ningmi kah Calendar (Karikorian Calendar) ah September ni (11) la awm. Te dawngah Bawi Jesu thang hin he 3 BC September ni 11 tila Roy A. Rein Hold lawng a thui.

Khawhinthli dawngah Pathen Kamthlahna:
“Khawhin pakhat lakah pakhat theen bet tila khasut lawngah a pok, thlaang boih a kawngaih angla hawn she. Khawhin aka tot lawng Bawipa hamla a tot tih, aka tot nawh lawng khaw Bawipa hamla tot nawh, (Rawm 14:5-6)” tila Baibul lawng ng’cangpui. Te dawngah khawhin he awlpui la pok nawh tih, khawhin aka syynkung Pathen he awlpui betla ka pok. Pathen lawng a sai thaihu boih he “Amah dawng kalawng Amah hamla a sai (Rawm 11:36).

Te dawngah Krismas on tuhkai u tih a khawhin lak ah Jesu Amah he awlpui ngai tih, a khawhin ymna lakah Jesu Amah ym ngai hamla theen. Jesu he vai at byng cuun la a awm monih, Amah aka tangnathli thinkaw khui ah hinrook a thai la cuun popa hamla awm.
Krismas tihe tu nym?
Krismas tit ah “Pathen kah laksawng” tina ni. “Metihtiah ningmi hamla camaw cuun la awm (Isai. 9:6), ti on “Pathen lawng diklai (thlangthawlh) a lungna tangkiik dawngah Capa khyhdyyn a peek (Johan 3:16)” ti awl he tuhkai u. Pathen kah lungna khui kalawng aka thong laksawng tah Capa Jesu Kri rangon dungzan hingna he ni (Rawm 6:23). Laksawng tihe mah ben kah saina, thahyrna angoo myhla a zo peek te ni. Pathen kah laksawng peek dungzaan hingna dawng thlanghing thahyrna on saina thuum nawh tina ni.

Krismas kah kamthlahna:
Pathen kah dungzaan kamthlahna tah awlpui pakhat la awm. Dilai thlangthawlhthli thlawnna he Pathen kah kamthlahna a bou kok la awm. Pathen tah Muithla la awm (John 4:24). Thlangthawlhthli tah taksa la a awm dawng muithla kah thaihu te ming u nawh (I Kawrin 2:14). Te dawngah pumas thawlh dawngah aka tliim dingrii thlangthawlh thlawn hamla Pathen te taksa pum la va law (Heb. 10:5, Joh. 1:14). Thlanghing coongna dawng kalawng Pathen kamthlahna a sopna hamla ni.
Krismas aka dou khasutthli:
Herod: Jesu thang ty ukkung bawi la awm. Jesu kah thangna te thlang ngawnna on a dou. Amah saw-ah ukkung awm a ngaih nawh dawngah thlang a ngawn. Jesu dilai dawngah cuun la a awmna tah dykna khui kalawng hingna peek hamla ni. Te dawngah Krismas ng’douna u lawng muithla be thlangngawnna law awm myhla thlanghing peekna la awm seh.

Khawlaw ben kah thlangcuihthli:
Saw ben aisi maawtna on Bethlehem vaitaw akhawng dawng kah camaw te a huh u tih a phu aka tlou laksawng on a bawk u. Mami ah a phu aka tlou kok hingna peesengna on Jesu te dou u van sih.
Tuudoonthli: Van thlaang kah awlthang a zaak u, a tuuthli a ceh taak u tih camaw te a huh u veng Pathen te kawpok rai tangkiik on a thangtheensak u. Khyhton kova on dilai thaihu boih te cehtaak tih Jesu te dou u silang kawpok rai Pathen hingna on thangtheensak u van sih.

Simion: A Ciim Muithla kah maawtna rangon bawkim a pha tih Camaw te a huh. A kut ah a pawm tih Pathen a thangtheen. Dilai Thlawnkung Bawi he ka mik roo on ka huh po dawng ngaimaawng la ka dyk pon ai tila Bawipa a thangtheensak. Jesu Kri he mah thinkaw muithla mik on huh tih mah muithla kut on pawmna a awm nawh atah hingna ah ngaimaawngna tihe awm thai nawh.

Te dawngah Krismas on tuhkai u tih pokna a phun phun awm mai cakhaw Bawipa pakhat byng ni. Huhna a phun phun awm mai cakhaw Muithla khat byng ni. Pathen kah dungzaan kamthlahna dawng Kri hing cuuthaih tih thinkaw, lungbui khui ah Kri a thai la cuun popa rui on Pathen kah bawilenna hamla hing u van pon sih tila he catawi on thapeek hamla ka ngaih. “Soprep boih he Amah dawng kalawng Amah rangon Amah hamla hawn seh.” Amen.